Είχε ο Ιησούς αδέλφια;

Είναι θεολογικά αποδεκτό ότι παρά το γεγονός ότι ο Ιησούς Χριστός μεγάλωσε σε σπίτι με οικογένεια, Πατέρας του είναι ο Κύριος και αδέλφια Του όσοι και όσες τον ακολουθούσαν. Ωστόσο ο Ιησούς Χριστός έχει μητέρα την Παναγία τη Θεοτόκο, κατά νόμο πατέρα τον Ιωσήφ και αδέλφια (ετεροθαλή) τα 7 παιδιά του Ιωσήφ, από τον προηγούμενο γάμο του.

Η οικογένεια του Χριστού, η φυσική Οικογένεια – ο Ιησούς, η Παναγία και ο Άγιος Ιωσήφ, αποτελεί την Αγία Οικογένεια η οποία εμφανίζεται μέχρι το 12ο έτος του Ιησού (Λουκ. 2,48).

Τα αδέρφια του Ιησού αναφέρονται σε αρκετά Βιβλικά εδάφια.

Ø  Τα εδάφια Ματθαίου 12:46, Λουκά 8:19 και Μάρκου 3:31 λένε ότι η μητέρα του Ιησού και τα αδέρφια Του ήρθαν για να Τον δούνε.

Ø  Η Αγία Γραφή μας λέει ότι ο Ιησούς είχε τέσσερα αδέρφια: τον Ιάκωβο, τον Ιωσήφ, τον Σίμωνα και τον Ιούδα (Ματθαίου 13:55).

Ø  Η Αγία Γραφή επίσης μας λέει ότι ο Ιησούς είχε αδερφές αλλά δεν ονομάζονται ούτε αριθμούνται (Ματθαίου 13:56).

Ø  Στο Ιωάννη 7:1-10 τα αδέρφια Του πηγαίνουν στη γιορτή ενώ ο Ιησούς μένει πίσω.

Ø  Στις Πράξεις 1:14 περιγράφεται ότι τα αδέρφια Του και η μητέρα Του προσεύχονταν μαζί με τους Απόστολους.

Ø  Το εδάφιο Γαλάτες 1:19 αναφέρει ότι ο Ιάκωβος ήταν ο αδερφός του Ιησού.

Το πιο λογικοφανές συμπέρασμα από αυτά τα εδάφια είναι να σκεφτεί κανείς ότι ο Ιησούς είχε πραγματικά αδέρφια εξ αίματος. Η αλήθεια όμως είναι αυτή: Ο Ιωσήφ ο μνηστήρας της Μαρίας, του οποίου η γυναίκα είχε πεθάνει, του είχε ήδη αφήσει 7 παιδιά, 4 αγόρια και 3 κορίτσια. Σύμφωνα με το νόμο της εποχής (το Μωσαϊκό δίκαιο), αυτά, θεωρήθηκαν ως αδέλφια του Ιησού Χριστού. Και σήμερα ακόμα, λέμε «αδέλφια» τα ετεροθαλή αδέλφια. Θεωρούνται λοιπόν ετεροθαλή αδέλφια του Κυρίου. Δεν ήταν επομένως εξ αίματος αδελφοί, αλλά εξ αγχιστείας. Τα αδέλφια αυτά είναι: ο Ιάκωβος (αποκαλείται και Αδελφόθεος), ο Ιωσής, ο Ιούδας, ο Σίμων και η Εσθήρ, η Μάρθα και η Σαλώμη που δεν κατονομάζονται στην Καινή Διαθήκη.

Τα πραγματικά αδέλφια

Βέβαια, μην ξεχνάμε ότι ο ίδιος ο Χριστός μας είπε ποια είναι τα πραγματικά του αδέλφια (όσοι κάνουν το θέλημα του Πατέρα Του): «Έτι δε αυτού λαλούντος τοις όχλοις ιδού η μήτηρ και οι αδελφοί αυτού ειστήκεισαν έξω, ζητούντες λαλήσαι αυτώ. είπε δε τις αυτώ· ιδού η μήτηρ σου και οι αδελφοί σου εστήκασιν έξω ζητούντές σε ιδείν. ο δε αποκριθείς είπε τω λέγοντι αυτώ· τις εστιν η μήτηρ μου και τίνες εισίν οι αδελφοί μου; και εκτείνας την χείρα αυτού επί τους μαθητάς αυτού έφη· ιδού η μήτηρ μου και οι αδελφοί μου· όστις γαρ αν ποιήση το θέλημα του πατρός μου του εν ουρανοίς, αυτός μου αδελφός και αδελφή και μήτηρ εστίν». (Ματθ. Ιβ 46-50)

Οι συγγένειες του Ιωσήφ και τι σήμαινε αδελφός την εποχή εκείνη

Ας δούμε λίγα στοιχεία για τις συγγένειες τού Ιωσήφ:

Ιάκωβος πατέρας του Ιωσήφ

Κλωπάς, αδελφός του Ιωσήφ

Ιωσήφ, μνηστήρας της Μαρίας.

Ιάκωβος, Ιωσής, Ιούδας, Σίμων, Εσθήρ, Μάρθα, Σαλώμη, ήταν παιδιά του ηλικιωμένου Ιωσήφ, από προηγούμενο γάμο.

Μάλιστα, κάποιοι απ’ αυτούς, ήταν παιδιά της Μαρίας του Κλωπά, (Ιωάννης 9,25), η οποία ήταν γυναίκα του αδελφού του Ιωσήφ, του Κλωπά. Αυτή η Μαρία, αναφέρεται στην Αγία Γραφή ως: «Μαρία η του Ιακώβου» (Μάρκος 16,1), και «Μαρία η του Ιακώβου του μικρού και Ιωσή μήτηρ» (Μάρκος 15,40, Ματθαίος 27,56). Επίσης αναφέρεται «Η αδελφή της μητρός αυτού, Μαρία η του Κλωπά» (Ιωάννης 19,25).

Σύμφωνα με το παραπάνω εδάφιο, η Μαρία του Κλωπά είναι «σύννυμφος» (συννυφάδα) της Θεοτόκου, καθώς είναι γυναίκα του αδελφού του Ιωσήφ. Έτσι, και τα παιδιά της σύμφωνα με τον Εβραϊκό ιδιωματισμό που είδαμε και πριν, θεωρούνται ως «αδελφοί» του Ιησού, όπως κι εκείνη ως «αδελφή της μητρός αυτού».

Υπάρχει μαρτυρία του Ηγήσιππου, ότι ο Ιούδας και ο Σίμων (Συμεών δεύτερος επίσκοπος Ιεροσολύμων μετά τον Ιάκωβο τον αδελφόθεο), ήταν παιδιά του Κλωπά, αδελφού του Ιωσήφ και θείου του Ιησού. (Ευσεβίου Εκκλησιαστική Ιστορία βιβλίο Γ΄ κεφ. 32. 1-6).

Στην Αγία Γραφή, «αδέλφια» λέγονται και οι μακρινότεροι συγγενείς, και όχι μόνο τα παιδιά των ιδίων γονιών. Δέστε ένα παράδειγμα από τον Αβραάμ και το Λωτ. Ο Αβραάμ ήταν θείος του Λωτ, όμως η Αγία Γραφή τους λέει: «αδέλφια». Βρίσκεται στο εδάφιο: Γένεσις 13,8. Εκεί λέει ο Αβραάμ στο Λωτ: «…άνθρωποι αδελφοί ημείς εσμέν». Άλλο παράδειγμα, από πολλά που θα μπορούσαμε να πούμε: «Είπε δε Λάβαν τω Ιακώβ, ότι γαρ αδελφός μου εί, ου δουλεύεις μοι δωρεάν». Ο Λάβαν ήταν πεθερός του Ιακώβ και όχι αδελφός του με τη σημερινή έννοια!

Η Μαρία η Θεοτόκος δεν έκανε άλλα παιδιά

Αναφέρει η Αγία Γραφή ότι η Παναγία δεν είχε άλλα παιδιά; Και βέβαια το αναφέρει!

Στην προφητεία που υπάρχει στο Ιεζεκιήλ 44,1-2, γράφει προφητικά για την Παναγία: «και επέστρεψέ με κατά την οδόν της πύλης των αγίων της εξωτέρας της βλεπούσης κατά ανατολάς, και αύτη ήν κεκλεισμένη. Και είπε Κύριος προς με: Η πύλη αύτη κεκλεισμένη έσται, ουκ ανοιχθήσεται, και ουδείς μη διέλθη δι’ αυτής, ότι Κύριος ο Θεός του Ισραήλ, εισελεύσεται δι’ αυτής, και έσται κεκλεισμένη». Ρωτάμε λοιπόν: Από ποια πύλη ήρθε στον κόσμο ο Κύριος ο Θεός του Ισραήλ ο Ιησούς Χριστός, και αυτή η πύλη παρέμεινε κεκλεισμένη, και κανείς άλλος δεν πέρασε απ’ αυτήν; Δεν ήταν η μήτρα τής Παναγίας;

Επίσης, Στις Παροιμίες 4,3, λέει για τον Ιησού προφητικά: «διότι εστάθην υιός του Πατρός μου, και μονογενής ενώπιον της μητρός μου». Κι εδώ λοιπόν η μητέρα του Κυρίου φαίνεται ότι δεν είχε άλλα παιδιά! Και δεν είναι λόγια του Σολομώντα για τον εαυτό του αυτά, καθώς εδώ μιλάει ο Χριστός, η ενυπόστατη Σοφία του Θεού. Και ακόμη ο Σολομών δεν ήταν μονογενής της μητρός του, καθώς η μητέρα του η Βηθσαβεέ, είχε τέσσερα παιδιά! (Α΄ Παραλ. 3,5). Επομένως μιλάει σαφώς για τον Χριστό.

Ο Ιάκωβος ο αδελφόθεος

Ο Ιάκωβος ήταν σημαντική προσωπικότητα της εποχής των Αποστόλων. Αποκαλείται επίσης ως Ιάκωβος ο Δίκαιος και Ιάκωβος ο αδελφόθεος και φέρεται να έφυγε από τη ζωή 29 χρόνια μετά την Ανάσταση του Ιησού (62 μ.Χ). Κατά την Ορθόδοξη Εκκλησία, πιστεύεται ότι ήταν ετεροθαλής αδελφός του Ιησού Χριστού από τον προηγούμενο γάμο του Ιωσήφ. Συμφωνείται από τους περισσότερους ότι δεν πρέπει να συγχέεται με τον απόστολο Ιάκωβο.

Ο Ιάκωβος δεν είχε ακολουθήσει τον Ιησού κατά τη διάρκεια της εν ζωή διδασκαλίας του. Μετά την Ανάστασή Του, όμως, ο Ιησούς παρουσιάσθηκε και σε αυτόν, κάνοντάς τον να πιστέψει και στη συνέχεια να αναλάβει σημαντικό ρόλο στην εδραίωση της πρώτης αποστολικής εκκλησίας της Ιερουσαλήμ. (1 Κορινθίους 15:7· Πράξεις 15:6-29· Γαλάτες 2:9). Σύμφωνα με τον ιστορικό Ιώσηπο, θανατώθηκε από τους Ιουδαίους με λιθοβολισμό το 62 μ.Χ. Σύμφωνα με άλλη εκδοχή θανατώθηκε μετά από ρίψη του από Ναό όπου κήρυττε. Σε αυτό τον Ιάκωβο αποδίδεται η προς τις 12 διασπαρμένες φυλές «επιστολή Ιακώβου». Η μνήμη του εορτάζεται στις 23 Οκτωβρίου.