Παναγία Διαρκούς Βοήθειας: Γιατί είναι το απόλυτο δώρο για τον εαυτό μας για τη νέα χρονιά;

Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι το πρόσωπο της Παναγίας μας είναι πανομοιότυπο και αναγνωρίσιμο σε κάθε εικόνα της Ορθόδοξης Αγιογραφίας, ανεξάρτητα από το χέρι που τη φιλοτέχνησε, την εποχή που παράχθηκε και τη Σχολή που υπηρετεί. Η Παναγία μας, αποτελεί μια απόλυτα σεβαστή φιγούρα που την τιμά κάθε Ορθόδοξος Χριστιανός και την επικαλείται σε κάθε δύσκολη στιγμή της ζωής του, επειδή πιστεύει ότι μεσολαβεί στον Χριστό για το καλό των ανθρώπων.

Έτσι, υπάρχει κατά τόπους ιδιαίτερα μεγάλος αριθμός από προσωνυμίες, που συνοδεύουν το όνομα της Παναγίας. Άλλωστε, το ίδιο το όνομα Παναγία αποτελεί λατρευτικό-κοσμητικό επίθετο της Μαριάμ (Μαρίας), της μητέρας του Ιησού Χριστού, που αποκαλείται και «Θεοτόκος», επειδή έφερε στον κόσμο τον Υιό του Θεού και «Αειπάρθενος» γιατί συνέλαβε από το Άγιο Πνεύμα και γέννησε με υπερφυσικό τρόπο τον Θεάνθρωπο.

Η Παναγία Διαρκούς Βοήθειας αποτελεί ένα ακόμη πολύ διαδεδομένο προσωνύμιο και είναι ακριβώς αυτό που λένε οι λέξεις: Η Θεοτόκος πάντα άγρυπνη, να μεριμνά για τους ανθρώπους, να προσφέρει πάντα τη βοήθειά της, να μεσολαβεί στον Γιό της για το καλό μας. Η πρώτη εικόνα της Παναγίας Διαρκούς Βοήθειας αγιογραφήθηκε τον 9ο αιώνα από τον Άγιο Λάζαρο, μοναχό και αγιογράφο, που έζησε την περίοδο της εικονομαχίας.

Πέντε αιώνες Παναγία Διαρκούς Βοήθειας

Η εικόνα της Παναγίας χρονολογείται από τον 15ο αι. Η χριστιανική Παράδοση συνδέει την εικόνα αυτή με τη διαρκή προσφορά προς τους άπορους, τους άστεγους, αυτούς που βρίσκονται σε ανέχεια, τους αρρώστους, όσους έχουν ανάγκη αγάπης, στήριξης, προστασίας και συμπαράστασης. Υπάρχουν αναφορές ότι αποτελούσε κομμάτι της Μονής της Κυράς της Καρδιώτισσας, στα βουνά της Δίκτης. Σήμερα το πρωτότυπο έργο βρίσκεται στην εκκλησία του Αγίου Αλφόνσου στο λόφο Εσκουιλίνο στη Ρώμη.

Παναγία … Οδηγήτρια

Αξίζει να αναφέρουμε πως η εικόνα της Παναγίας Διαρκούς Βοήθειας έχει άμεση σχέση με το θείο Πάθος. Ανήκει στον τύπο της Οδηγήτριας. Ο μικρός Ιησούς μοιάζει να έχει χωθεί στην αγκαλιά της μητέρας Του και στην προσπάθειά Του να τα καταφέρει, έχει λυθεί το δεξί σανδάλι του.

Το πρόσωπο της Παναγίας είναι όμορφο και νεανικό. Γέρνει το κεφάλι Της προς το Χριστό ενώ οι δύο Αρχάγγελοι που τους περιβάλλουν, μαρτυρούν το Πάθος του Θεανθρώπου. Το πανωφόρι της Παναγίας με το χρώμα του συμβολίζει το πένθος ενώ το πουκάμισό Της, στο χρώμα του αίματος, παραπέμπει στη θυσία του μοναχογιού Της.

Η εικόνα της Παναγίας της Κεράς ή της Διαρκούς Βοήθειας

Η εικόνα της Παναγίας της Κεράς ή της Διαρκούς Βοήθειας, είναι ένα μικρό αριστούργημα που δυστυχώς έκλεψαν έμποροι από το Μοναστήρι της Παναγίας Κεράς, στον δρόμο προς το Οροπέδιο Λασιθίου, και σήμερα τιμούν εκατομμύρια καθολικοί στο Ναό του  Αγίου Αλφόνσου στο Εσκουιλίνο της Ρώμης.

Αντίγραφο της εικόνας αυτής μπορείτε να δείτε στον ναό του Αγίου Ματθαίου στο Ηράκλειο, όχι όμως και στη Μονή Κεράς όπου τη θέση της, μετά την κλοπή, πήρε μια άλλη, εντελώς διαφορετική εικόνα.

Μια εικόνα που …πέταξε για να σωθεί  

Ποια είναι όμως η μοναδική και εντυπωσιακή ιστορία που κρύβεται πίσω από αυτό το έργο Τέχνης;

Η Παράδοση θέλει την εικόνα να έχει φιλοτεχνηθεί  στην Κωνσταντινούπολη, όπου αναφορά στις θαυματουργικές ιδιότητες της, κάνει, ήδη στα 1415, ο Ιταλός μοναχός και γεωγράφος της εποχής εκείνης,  Κριστόφορο Μπουοντελμόντι. Την ταραγμένη περίοδο της Εικονομαχίας, τότε που οι εχθροί της Ορθοδοξίας κατέστρεφαν με μένος όλες τις εικόνες στο πέρασμά τους, η συγκεκριμένη εικόνα, αναφέρει η Παράδοση, για να μην καταστραφεί, άνοιξε τα φτερά της και πέταξε μακριά, στην Κρήτη όπου εγκαταστάθηκε στο μοναστήρι της Κεράς. Ωστόσο ο ένθερμος εικονομάχος αυτοκράτορας  Θεόφιλος, όταν άκουσε για το ταξίδι της εικόνας στην Κρήτη, έδωσε αμέσως διαταγή να του τη φέρουν πίσω για να την καταστρέψει με τα ίδια του τα χέρια.

Κάθε φορά που οι ακόλουθοί του την έφεραν μπροστά του, Εκείνη, κατά θαυματουργό τρόπο, επέστρεφε στην Εκκλησία μέχρι που ο Θεόφιλος διέταξε να την αλυσοδέσουν σε μια μαρμάρινη κολόνα. Τότε η εικόνα της Παναγίας Διαρκούς Βοήθειας έσπασε τις αλυσίδες της και εξαφανίστηκε και πάλι. Μάλιστα ακόμη και σήμερα διασώζονται η κολόνα και τα δεσμά της στη Μονή Κεράς.

Δυστυχώς δεν είχε την ίδια τύχη η εικόνα το 1498 όταν εκλάπη από έναν  έμπορο κρασιού, που ξεκίνησε με το πλοίο το ταξίδι του, με στόχο να τη μεταφέρει στη Ρώμη. Μεσοπέλαγα ξέσπασε μεγάλη φουρτούνα και κινδύνεψαν ο έμπορος και το πλήρωμά του να πνιγούν, τότε εκείνος ζήτησε τη βοήθεια της  Παναγίας και αυτή τους έσωσε, σταματώντας τη θαλασσοταραχή.

Όταν έφτασαν στη Ρώμη, ο έμπορος αρρώστησε και πριν πεθάνει, είπε σε έναν Ιταλό φίλο του για την εικόνα ζητώντας του να τη μεταφέρει σε κάποια Εκκλησία. 

Ο Ιταλός όμως δεν έκανε πράξη την υπόσχεσή του γιατί η σύζυγος του δεν ήθελε να αποχωριστεί την εικόνα και έτσι ο χρόνος κύλισε μέχρι που πέθανε και εκείνος αλλά η εικόνα παρέμενε σπίτι του.

Κάποια στιγμή, αναφέρει ο θρύλος, η Παναγία εμφανίστηκε στο κοριτσάκι της οικογένειας λέγοντάς του πως ονομάζεται «Μητέρα η Διαρκής Βοήθεια» και της μήνυσε να πει στη μητέρα και τη γιαγιά της ότι «η θέση της είναι στην Εκκλησία και πρέπει να τη μεταφέρουν στον ναό  του Αγίου Ματθαίου», ανάμεσα στη Σάντα Μαρία Ματζόρε και τον Άγιο Ιωάννη του Λατερανού.

Στις 27 Μαρτίου του 1499 η εικόνα πράγματι μεταφέρθηκε στον ναό του ευαγγελιστή Ματθαίου, όπου επί 300 ολόκληρα χρόνια αποτέλεσε αντικείμενο μεγάλης λατρείας για τους Ιταλούς που κατέφθαναν από κάθε γωνιά της χώρας να την προσκυνήσουν.

Η Ιερά Μονή Παναγίας Κεράς, Κρήτη

Η Μονή βρίσκεται 50 χλμ νοτιοανατολικά του Ηρακλείου, σε μια κατάφυτη περιοχή της Βόρειας Δίκτης, δίπλα στον δρόμο που οδηγεί στο Οροπέδιο Λασιθίου. Πρόκειται για ένα εξαιρετικά ιστορικό μοναστήρι, από το οποίο έχουν πάρει και το όνομα τους οι οικισμοί Κερά και Άνω Κερά ενώ αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα μοναστηριακά συγκροτήματα της Κρήτης, με πλήθος επισκεπτών κάθε χρόνο.

Η Μονή Κεράς είναι αφιερωμένη στη Γέννηση της Θεοτόκου ενώ η αρχαιότερη μνεία του ονόματός της γίνεται σε κάποιο έγγραφο του 1333, δεδομένου ότι εκείνη την εποχή η Μονή Κεράς αποτελούσε ένα σημαντικό φέουδο του Λατινικού Πατριαρχείου της Κωνσταντινούπολης και ενοικιαζόταν από την πληρεξούσιό του Λ.Μοροσίνι στον Μάριο Κορνάριο.

Το 1720 η Μονή της Παναγίας Κεράς έγινε Σταυροπηγιακή, Πατριαρχική, με την πρωτοβουλία της οικογένειας Μαγγανάρη, που την ανακαίνισε.

Λόγω της οχυρής θέσης της, στη διάρκεια των κρητικών επαναστάσεων ήταν το επαναστατικό κέντρο της Ανατολικής Πεδιάδας και υπέστη πολλές φορές τα αντίποινα των Τούρκων ενώ καταστράφηκε σχεδόν ολοσχερώς το 1822 και το 1842.

Στην οροφή υπάρχουν παραστάσεις από τη ζωή του Ιησού (Γέννηση, Όνειρο του Ιωσήφ, Φυγή στην Αίγυπτο, Βαϊοφόρος, Προδοσία Ιούδα, Χριστός Ελκόμενος, Έγερση του Λαζάρου, Μυροφόρες στον Τάφο, Εις Άδου Κάθοδος, Υπαπαντή, Πεντηκοστή) και στο δυτικό τοίχο εικονίζεται ο Μυστικός Δείπνος, ο Νιπτήρας και υπολείμματα της Σταύρωσης.